Makar Sankranti Information In Marathi मकर संक्रांती किंवा उत्तरायण किंवा माघी किंवा फक्त संक्रांती, ज्याला पश्चिम बंगालमध्ये मोकोर सोन क्रांती, मिथिला मध्ये तिल सकराईत आणि नेपाळमध्ये माघे संक्रांती म्हणून ओळखले जाते. सूर्याचा मकर राशीत. आता हिंदू कॅलेंडर मध्ये सूर्य उत्तरेकडे सरकतो, सूर्य या देवतेला समर्पित, अनेक स्थानिक बहु-दिवसीय उत्सव संपूर्ण भारतात आयोजित केले जातात.इंग्रजी दिनदर्शिकेनुसार जानेवारी महिन्यात सूर्य मकर राशीत प्रवेश करतो तो दिवस दरवर्षी साजरा केला जातो.
मकर संक्रांतिची संपूर्ण माहिती Makar Sankranti Information In Marathi
मकर जनक्रांती हि लीप वर्षांमध्ये एक दिवस जोडल्यामुळे, मकर संक्रांतीची तारीख थोडी बदलू शकते. लीप वर्षात ते 15 जानेवारीला येते, अन्यथा 14 जानेवारीला असते .
Makar Sankranti At Different Region । वेगवेगळ्या प्रदेशात मकर संक्रांती
मकरसंक्रांतीची संबंधित सण आसाममध्ये माघ बिहू, पंजाबमध्ये माघी, हिमाचल प्रदेशात माघी साजी, जम्मूमध्ये माघी संग्रांद किंवा उत्तरायण , हरियाणामध्ये सकरत, राजस्थानमध्ये सकरत, मध्य भारतात सुकरात, पोंगल अशा विविध नावांनी ओळखले जातात.
तामिळनाडूमध्ये उत्तरायण, गुजरात आणि उत्तर प्रदेश, उत्तराखंडमध्ये घुघुटी, बिहारमध्ये दही चुरा, ओडिशामध्ये मकर संक्रांती, कर्नाटक, महाराष्ट्र, गोवा, पश्चिम बंगाल मध्ये ज्याला पौष संक्रांती देखील म्हणतात,आंध्र प्रदेश आणि तेलंगणामधील संक्रांती, माघे संक्रांती नेपाळमध्ये , सोंगक्रान थायलंडमध्ये , थिंग यान म्यानमारमध्ये , मोहन सोंगक्रान कंबोडिया मध्ये ,आणि शिशूर सेक्रात काश्मीरमध्ये म्हणतात.
मकर संक्रांती सामाजिक सण जसे की रंगीबेरंगी सजावट, ग्रामीण मुलांनी घरोघरी जाणे, गाणे आणि काही भागात भेटवस्तू मागणे, मेळे , नृत्य, पतंग उडवणे, बोनफायर आणि मेजवानी यांसारख्या सामाजिक उत्सवात साजरा केला जातो.
महाराष्ट्रामध्ये लोक तिळगुळ वाटतात,म्हणजे लहान हे देवाचे दर्शन घेतात आणि घरातील सर्व मोठ्यांचे दर्शन घेतात,व मोठे माणसे हे त्यांना तिळगुळ देतात.
History Of Makar Sankranti | मकर संक्रांतीचा इतिहास
संक्रांती ही देवता मानली जाते. पौराणिक कथेनुसार संक्रांतीला शंकरासुर या नावाच्या राक्षसाचा वध केला. मकर संक्रांतच्या पुढच्या दिवसाला करी दिन किंवा किंक्रांत म्हणतात. याच दिवशी देवीने किंकरासुर या दानवाचा वध केला. मकर संक्रांतीची माहिती पंचांगात उपलब्ध आहे. पंचांग हे हिंदू पंचांग आहे जे संक्रांतीचे माहिती देते.
द्रिक पंचांग नुसार, “मकर संक्रांतीच्या वेळेपासून मकर संक्रांती आणि 40 घाटी म्हणजे भारतीय स्थानांसाठी अंदाजे 16 तास जर आपण 1 घटीचा कालावधी 24 मिनिटे मानला तर हा शुभ कार्यासाठी चांगला मानला जातो. चाळीस घाटींचा हा कालावधी आहे. पुण्यकाल या नावाने ओळखले जाते. संक्रांतीचे कार्य जसे की, स्नान करणे, भगवान सूर्याला नैवेद्य अर्पण करणे, दान किंवा दक्षिणा अर्पण करणे, श्राद्ध विधी करणे आणि उपवास किंवा पारण करणे हे पुण्यकाळात करावे.
Makar Sankranti At Maharastra | महाराष्ट्रातील मकर संक्रांति –
महाराष्ट्रात मकर संक्रांतीच्या दिवशी लोक तिळगुळ आणि तिळ-गुळ लाडू यांची देवाणघेवाण करतात. गुळाची पोळी,पुरणपोळी आणि भाजलेले, तळलेले तिळ आणि काही बेसन, जे शुद्ध तुपात सोनेरी टोस्ट केले आहे, दुपारच्या जेवणासाठी दिले जाते. तिलगुलची देवाणघेवाण करताना सद्भावनेचे प्रतीक म्हणून लोक एकमेकांना अभिवादन करतात.
विवाहित स्त्रिया कुटुंबातील सदस्यांना आमंत्रित करतात आणि हळदी-कुंकू साजरे करतात. विधीचा एक भाग म्हणून पाहुण्यांना तीळ-गुल आणि काही छोटी भेट दिली जाते. स्त्रिया आणि पुरुषांनी काळे कपडे घालणे पसंत केले आहे. संक्रांत या प्रदेशात हिवाळ्याच्या महिन्यात येत असल्याने, काळे परिधान केल्याने शरीरात उष्णता वाढते.
काळा परिधान करण्यामागील हे एक अनिवार्य कारण आहे, अन्यथा सणाच्या दिवशी प्रतिबंधित आहे. दुसर्‍या आख्यायिकेनुसार, भगवान सूर्याने आपला मुलगा शनिदेवाला क्षमा केली आणि संक्रांतीच्या दिवशी त्याच्या मुलाने त्याची भेट घेतली.आणि म्हणूनच लोक प्रत्येकाला मिठाईचे वाटप करतात आणि त्यांना कोणत्याही नकारात्मक किंवा रागाच्या भावना सोडून देण्यास उद्युक्त करतात.
मिठाईचे वाटप करताना “तिळ गुळ आला आणि देव बोला” ही प्रसिद्ध ओळ महाराष्ट्रात वापरली जाते. तसेच या दिवशी नवविवाहित स्त्रिया ह्या काळ्या मण्यांच्या धाग्याने बांधलेली पाच मातीची छोटी भांडी देतात. त्यांना, देवतेला. ही भांडी नवीन कापणी केलेल्या अन्नधान्याने भरलेली असतात आणि त्यात सुपारी आणि सुपारी अर्पण केले जातात.
Why Celebrate the Makar Sankranti | मकर संक्रांत का साजरी केली जाते?
संक्रांतीचा दिवस भगवान सूर्याला समर्पित आहे. मकर संक्रांति हि हिंदू कॅलेंडरमधील विशिष्ट दिवसाचा देखील संदर्भ देते. या शुभ दिवशी, सूर्य मकर किंवा मकर राशीत प्रवेश करतो जे हिवाळ्याच्या महिन्यांच्या शेवटी असते त्यानंतर मोट्या दिवसांची सुरूवात दर्शवते. माघ महिन्याची ही सुरुवात आहे.
सूर्याभोवती प्रदक्षिणा झाल्यामुळे जे वेगळेपण घडते त्याची भरपाई करण्यासाठी, दर 80 वर्षांनी संक्रांतीचा दिवस एक दिवस पुढे ढकलला जातो. मकर संक्रांतीच्या दिवसापासून सूर्याची उत्तरायण किंवा उत्तरायण असा प्रवास सुरू होते. त्यामुळे या सणाला उत्तरायण असेही म्हणतात. या दिवशी देशभरातील शेतकरी चांगले पीक येण्याची इच्छा व्यक्त करतात.
Importance Of Makar Sankranti | मकर संक्रांतीचे महत्त्व
शास्त्रापद्धती नुसार, दक्षिणायन देवाच्या हे नकारात्मकतेचे प्रतीक आहे आणि उत्तरायण हे देवाच्या सकारात्मकतेचे प्रतीक मानले जाते. मकर संक्रातीच्या दिवशी, सूर्य उत्तरेकडे आपला प्रवास सुरू करतो त्यामुळे, लोक गंगा, गोदावरी, कृष्णा, यमुना नदीत पवित्र ठिकाणी स्नान करतात, मंत्रोच्चार करतात.असे मानले जाती कि सूर्य सर्व राशीवर प्रभाव पाडतो,पण कर्क आणि मकर राशीत सूर्याचा प्रवेश अत्यंत फलदायी असल्याचे सांगितले.
मकर संक्रांतीच्या आधी सूर्य दक्षिण गोलार्धात असतो. या कारणास्तव, भारतामध्ये हिवाळ्यात रात्री हि मोठी आणि दिवस लहान असतात. परंतु मकर संक्रातीला , सूर्य उत्तर गोलार्ध याकडे आपला प्रवास सुरू करतो आणि त्यामुळे दिवस मोठे आणि रात्र लहान होत चालतात.
मकर संक्रांतीच्या मुळे लोक विविध रूपात सूर्यदेवाची पूजा करून भारतातील लोकांप्रती कृतज्ञता व्यक्त करतात. या काळात कोणतेही पुण्य पूर्ण कार्य किंवा दान अधिक फलदायी ठरतात.
हळदी कुमकुम समारंभ अशा प्रकारे पार पाडणे ज्यामुळे ब्रह्मांडातील शांत आदिशक्तीच्या लहरींना चालना मिळेल. हे एखाद्या व्यक्तीच्या मनावर सगुण भक्तीची छाप निर्माण करण्यास मदत करते आणि देवाप्रती आध्यात्मिक भावना वाढवते.
FAQ-
मकर संक्रांतीचा इतिहास काय आहे?
पौराणिक कथेनुसार, असे मानले जाते की संक्रांती – ज्याच्या नावावरून या उत्सवाचे नाव ठेवले गेले आहे – एक देवत्व होता, ज्याने शंकरासूर नावाच्या दुष्कृत्याला मारले. मकर संक्रांतीच्या पुढच्या दिवसाला करीदिन किंवा किंक्रांत म्हणतात. या दिवशी देवीने खलनायक किंकरासुरचा वध केला.
आपण मकर संक्रांत का आणि कशी साजरी करतो?
मकर संक्रांत माघी म्हणूनही ओळखला जातो, हा सणाचा दिवस सूर्याच्या उपासनेला समर्पित आहे. चंद्र चक्राचे अनुसरण करणार्‍या बहुतेक सणांच्या विपरीत, मकर संक्रांती सौरचक्राचे अनुसरण करते आणि अशा प्रकारे, दरवर्षी जवळजवळ त्याच दिवशी साजरी केली जाते.
मकर संक्रांतीचा अर्थ काय?
मकर संक्रांति हा शब्द, जो हिवाळी संक्रांती आणि वसंत ऋतूमध्ये संक्रमण, तसेच कापणीचा उत्सव साजरा करणारा हिंदू सण आहे. मकर संक्रांती ही सूर्याचे मकर राशीत हालचाल दर्शवते. मकर संक्रांतीला कधी कधी फक्त संक्रांत म्हणतात.
मकर संक्रांतीला कोणत्या नावाने ओळखले जाते ?
मकर संक्रांतीला तामिळनाडूमध्ये उत्तरायण, गुजरात आणि उत्तर प्रदेश, उत्तराखंड मध्ये घुघुटी, बिहारमध्ये दही चुरा, ओडिशामध्ये मकर संक्रांती, कर्नाटक, महाराष्ट्र, गोवा, पश्चिम बंगाल मध्ये ज्याला पौष संक्रांती देखील म्हणतात,आंध्र प्रदेश आणि तेलंगणामधील संक्रांती, माघे संक्रांती नेपाळमध्ये , सोंगक्रान थायलंडमध्ये , थिंग यान म्यानमारमध्ये , मोहन सोंगक्रान कंबोडिया मध्ये ,आणि शिशूर सेक्रात काश्मीरमध्ये म्हणतात.
मकर संक्रांत का साजरी केली जाते?
मकर संक्रांती, ज्याला माघी किंवा मकर संक्रांती असेही म्हटले जाते, हा एक महत्त्वाचा हिंदू सण आहे आणि सूर्याचा उत्तर गोलार्धात परतीचा प्रवास साजरा केला जातो जो एक अत्यंत सकारात्मक घटना मानली जाते. मकर संक्रांती हा पहिला दिवस आहे जेव्हा सूर्य मकर राशीत जातो, ज्याला हिंदीमध्ये मकर असेही म्हणतात.
